Sunndi / Dimanche

En de Kerich un uf'm Fuessbàllplàtz / À l'église et au foot

De elsassischi Woch wurd met'm Sunndi àbg'schlosse. D's'morit's geh m'r en d'Kerich, un d's'mettdeuij's uf de Fuessbàllplàtz.

Nous terminons cette semaine alsacienne par la journée du dimanche. Le matin, allons faire une halte à l'église et l'après-midi ce sera un tour au terrain de foot.

 

 

Eglise-protestante   Eglise-catholique

En de Kerich / À l'église

 

D'Kerich
De Kerichturm
D'Glocke
D'kleen Glock
D'gross Glock
Zàmme litte
As litt Scheidzeiche
De Pfàrrer
 
: L'église
: Le clocher
: Les cloches
: La petite cloche
: La grande cloche
: Sonner à la volée
: Le glas sonne
: Le curé
De Pàschtor
De Massdeener
D'Freijmass
's Hochàmt
D'Vaschper
De keriche Chor
D'Predi
Deife
 
: Le pasteur
: Le servant de messe
: La messe basse
: La grand-messe
: Les vêpres
: La chorale
: La prédication
: Baptiser

 

 

Foot 

Uf'm Fuessbàllplàtz / Au foot

 

A Mànnschàft
De Goolmànn
A Full, a Beck, a Hengermànn
De Hafzenter
De Mettelmànn
A Verdermànn
De Flejel
De Vorwardzenter
De Schiedsrichter, de Pfiffes
De Linierichter
's Fahnel
's Eckbàllfahne
De Bàlle, d'Quatsch, 's Lader
De Pfoschde
D'Làtt
 
: Une équipe
: Le gardien
: L'arrière
: L'arrière central
: Le milieu de terrain
: L'avant
: L'ailier
:  L'avant-centre
: L'arbitre
: Le juge de touche
: Le fanion
: Le fanion de corner
: Le ballon
: Le poteau
: La transversale
A Gool
A Sunndi-Gool
Knoche-Supp
A Flàsch, a Pflüm, a Kruck
A Faul
A Elfmeter
A Wittschuss
En's Dreiangele
A Flànk
Gewenne
Verleere
Unentschiede
Bolze
Kerzegràd en d'Heh scheesse
Meischter
 
: Un but
: Un but extraordinaire
: Un jeu dur
: Un mauvais joueur
: Une faute
: Un penalty
: Un tir lointain
: Dans la lucarne
: Un centre
: Gagner
: Perdre
: Match nul
: Kick and rush
: Faire une chandelle
: Champion

 

 

'S Kochrezapt vum Deuij / La recette du jour

Frangipantorte :

Belege ein Blech mit feinem Butterteig und fülle es mit folgender Masse auf : rühre 90 g Butter leicht, nimm 90 g Zucker, 4 Eigelb, Citronat und rühre recht stark, dann nimm 90 g gestossene Mandeln, 90 g Mehl, und den Schnee der Eiweis hinzu. Dann mache mit dem Rädchen schmale Streifen vom Butterteig, lege sie kreuzweise auf den Kuchen.

Gâteau à la frangipane :

Tapisser le fond d'un moule avec une fine couche de pâte au beurre et remplir avec le mélange suivant : 90 g de beurre doux, 90 g de sucre, 4 jaunes d'œuf, citron, ajouter 90 g d'amandes pilées, 90 g de farine et le blanc des œufs battu en neige. Avec une roulette faire de fines lamelles avec la pâte au beurre et les croiser sur le gâteau.

 

 

D'Bluem vum Deuij / La fleur du jour

Aubépine   D'Wissdorn / L'aubépine.

Symbol / Symbole
: Gleck, Wohlsteund, Treuiheit en de Ehe, Unschuld / Bonheur, prospérité, fidélité conjugale, innocence. 

Eijeschàfte / Vertus :

D'Wissdorn, eui d'Harzpfleunz genannt, esch schon vun de àlte Grieche un vun de Chinese, làng vor Chreschtüs-Geburt, verwandt wore geje Harzkrànkheite, Aengschte, Schloflosigkeit, Bluetdruck.

L'aubépine, aussi appelée la plante du cœur, est utilisée déjà dans la Grèce antique et par les Chinois, longtemps avant notre ère, contre les troubles cardiovasculaires, l'anxiété, l'insomnie, l'hyptertension.

 

 

's Sprechwertel vum Deuij / Le dicton du jour

19. Aprel Donnert's em April,
So het d'r Reif sin Ziel.
19 avril Tonnerre en avril,
La roue sait où elle va.

 

 

Historischer Ruckbleck

Noch nit so làng, en de elsassischi Derfer, esch de Sunndi heili gewan un het fer de Mànn emmer de salb Verleuif g'het, en dere Zitt, wie d'Freui kocht het un vum Sunndi-Nochmettdeuij profetert het, fer de Fàmelie, de Friend un Bekànnte a B'seuch àbzestàtte.
Am Morje het sech de Mànn ràsert, sech Sunni ongedohn un esch en d'Kerich gànge, de scheen b'setzt gewan esch. Uf'm Heemwaj esch'r en de Wertschàft engkehrt, fer a Amer un a Haller (mànch Mol zwei bes drei Halli...) ze schnàppe, un dert d'Kàmerode ze treffe. Am Mettdeuij het'r a gueter Appetit g'het. As het oft Fritle geen, a Brote, a guet's Desser (Kueche, Meringue met Chantilly, Savarin, usw), Kàffi/Schnàps.
D's mettdeuij's sen mànchi weder en d'Wertschàft gànge, a Dertele oder a Skàt klopfe. D'Meischde sen àwer uf de Fuesbàllplàtz gànge. Fer ehri Mànnschàft ze engerschtetze, als rechtichi Supporters. Un wànn d'Mànnschâft üssward's g'spelt het, sen mànchi met'm Velo (des esch gewan en de Zitt, wie d'Eutos ràr gewan sen) àne g'fohre.
Un d's'owet's, hon mànchi noch a Mol a Hàlt en de Wertschàfr gemocht, fer de Sieg ze fiere oder de Schmarz vum Verleere ze vertranke. Met de Uesred, dàss "àm Sunndi Owe, d'Seuij nit g'feedert ware !".

 

Clin d'œil historique 

Il n'y a pas si longtemps, dans les villages d'Alsace, le dimanche était sacré et avait un déroulement immuable... pour l'homme, tandis que son épouse était occupée à la cuisine et profitait de l'après-midi pour rendre visite à la famille et autres amis et connaissances.
Le matin, l'homme se rasait, s'endimanchait et filait à l'église bien remplie. Sur le chemin du retour, il s'arrêtait au restaurant pour boire un amer et une bière (minimum dominical...) et refaire le monde avec ses copains. À midi, il s'attablait de fort bon appétit. C'était souvent jour de frites, d'un rôti et d'un solide dessert (gâteau, meringue/chantilly, savarin, etc.), café/schnaps.
L'après-midi, certains retournaient à l'auberge pour taper une belote ou un skat, alors que d'autres prenaient le chemin du terrain de football. Pour soutenir à fond leur équipe. En vrais supporters. Quand l'équipe jouait à l'extérieur, certains n'hésitaient pas (c'était avant la vulgarisation de l'automobile) à faire le déplacement à vélo.
Et le soir, avant de rentrer, certains faisaient une dernière halte au restaurant pour fêter la victoire ou noyer le chagrin de la défaite. Avec l'excuse que "le dimanche soir, les cochons n'étaient pas nourris !".

 

Retour